داستان مجنون و لیلی و شتر
داستانی توی فیه ما فیه مولانا خونده بودم که خیلی برام جالب بود
میگفت مجنون با شترش به سمت خونه لیلی حرکت میکرد همین که نزدیک خونه لیلی رسید و چشمش به لیلی افتاد از خود بیخود شد در حالی که سوار بر شتر بود افسار شتر رو رها کرد و رفت توی حال خودش...
وقتی به خودش اومد دید در روستایی هست که فرسنگها از منزل لیلی فاصله داره... این روستا همون روستایی بود که بچه ی این شتر اونجا نگهداری میشد... و به محض اینکه مجنون افسار شتر رو رها کرد شتر به سمت تعلق خودش (فرزندش) تغییر مسیر داد.
هر یک از حواس و قوای ما اقتضائاتی دارن مثلا اقتضاء چشم، دیدن هست اینکه چه چیز را ببیند مافوقش تعیین میکنه... اقتضاء گوش شنیدن هست اینکه چه چیز رو بشنوه مافوق تعیین میکنه...
اقتضاء وهم و خیال مشغول شدن به کثرات هست... اینکه به چه چیز مشغول بشن مافوقشون تعیین میکنه
اگر وهم و خیال بشن مافوق حواس ظاهری ما و خودشون هیچ مافوقی نداشته باشن انسان رو به سمت قهقرا میبرن... یعنی تمام حواس رو مشغول میکنن... مشغول چی؟
مشغول کثرت بماهو کثرت... یعنی مشغول دنیا...
ذات دیدن رو نمیشه از چشم گرفت... ذات شنیدن رو نمیشه از گوش گرفت... ذات زوج خواهی و میل به یکی شدن رو نمیشه از قوه شهوت گرفت... ذات دفاع و هجوم رو نمیشه از قوه غضب گرفت
ذات مشغول کثرت بودن رو نمیشه از وهم و خیال گرفت... ذاتیات و اقتضائات این حواس و قوا بنا بر حکمتی در اینها آفریده شده...عبث نیست
لذا همونطور که دیدن و شنیدن رو نمیشه از نفس انسان جدا کرد ، مشغول شدن رو هم نمیشه از نفس جدا کرد...
لذا یکی از اساتید ما میفرمودن: اگر نفس را به امور نیک مشغول نکنید نفس شما را به اموری که خودش دوست دارد مشغول میکند
یعنی افسار مشغله نفس را به دست عقل بدهید که اگر ندهید وهم و خیال که ذاتا اهل مشغله هستن افسار را به دست میگیرند و چون وهم و خیال ذاتا رو به مُلک دارند نه ملکوت، شما را از سیر الیه راجعون باز میدارند.
خیلی مهمه که مرز بین مشغول کردن نفس توسط عقل رو با مشغول شدن توسط نفسانیات رو تشخیص بدیم...
اینکه خداوند در قرآن میفرمایند "اکثرهم لا یعقلون" یعنی اکثر ماها مشغول شدیم تحت ریاست وهم و خیال و شهوات و نفسانیات...
یکی مشغول قرائت قرآنه... یکی مشغول تحصیل یا تدریس فلسفه و عرفان و مسائل استراتژیک... یکی مشغول مال اندوزی و ...
چطور مرز بین مشغول شدن توسط نفس و مشغول کردن نفس توسط عقل رو تشخیص بدیم؟
ن. .ا
